Samen versterken we de open ruimte
De open ruimte en het platteland zijn van levensbelang
Vlaanderen is een van de dichtst bevolkte en meest welvarende regio's van Europa. Op verschillende fronten breekt de VLM een lans voor de open ruimte en het platteland in Vlaanderen. Als we slim investeren in de open ruimte en in het platteland, dan beschermen die ons tegen de gevolgen van klimaatverandering zoals wateroverlast en droogte. Dan kunnen landbouwers op een duurzame manier voedsel produceren, dan vergroten de overlevingskansen van planten en dieren en dan is er ruimte voor ontmoeting en ontspanning.
Wat doet de VLM om de open ruimte en het platteland te versterken?
Een dynamisch openruimtebeleid en plattelandsbeleid
De VLM geeft het Vlaams openruimtebeleid en het plattelandsbeleid vorm. Een gebiedsgerichte aanpak, samenwerken met partners, het ondersteunen van lokale initiatieven en de verhoging van alle aspecten van omgevingskwaliteit en de leefbaarheid zijn daarbij de belangrijkste doelstellingen.
Waterlopen en landschappen vol leven
De VLM waakt over de waterkwaliteit door te controleren hoeveel mest landbouwers op hun land gebruiken en bij te sturen indien nodig. Met de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem- en Waterkwaliteit (B3W) begeleiden we landbouwers individueel of in groep om goede bemestingspraktijken toe te passen. Dat gebeurt binnen het mestbeleid, dat we mee op poten zetten. Tegelijk ondersteunen en stimuleren we landbouwers om akkers en weiden natuurlijker in te richten en te beheren zodat er ook plaats is voor biodiversiteit. We zorgen er ook voor dat de impact van landbouwbedrijven op natuur via de lucht binnen de perken blijft. Zo ontstaan ecologisch waardevolle landschappen en werken we mee aan de realisatie van de Europese en Vlaamse natuur- en milieudoelen.
In actie voor het klimaat
We verzachten de effecten van klimaatverandering. Zo pakt de VLM bijvoorbeeld overstromingen aan door beken opnieuw open te maken en te laten kronkelen. Of we leggen overstromingsbekkens aan die het water bij hevige regenval vasthouden en die in periodes van droogte dienst doen als waterreservoir. Erosie gaan we samen met de landbouwers tegen. In ruil voor een vergoeding leggen zij bijvoorbeeld grasstroken aan. Met het programma Water+Land+Schap ondersteunen we lokale coalities om water beter te laten infiltreren via oeverstroken, stuwtjes, kleine landschapselementen. Daar bovenop nemen we concrete klimaatmaatregelen om verdere opwarming tegen te gaan. Dat doen we bijvoorbeeld door veengebieden te herstellen, het koolstofgehalte in de bodem te verbeteren en bomen aan te planten.
De open ruimte duurzaam inrichten
De VLM richt de open ruimte zo in dat omwonenden en gebruikers er wel bij varen. We verbinden gemeenten via veilige wandel- en fietspaden, installeren onthaalinfrastructuur en creëren openruimtegebieden die landschappen, water en natuur aan elkaar rijgen.
Gronden kopen, verkopen en ruilen
De VLM koopt, verkoopt en ruilt gronden om complexe, gebiedsgerichte plannen te realiseren. Bij grote infrastructuurprojecten dokteren we oplossingen uit die de impact op de omgeving of op de betrokken eigenaars en gebruikers verzachten of compenseren. Daarnaast streven we ernaar om de toegang tot grond te verzekeren voor belangrijke openruimtefuncties zoals voedselvoorziening en biodiversiteit. Als overheidsprojecten en plannen impact hebben op eigendom en gebruik, zorgen we voor een gepaste vergoeding.
Specifieke behoeften en kansen op het platteland ondersteunen
Tijdens de coronacrisis herontdekten we het Vlaamse platteland. We zochten er stilte en rust op en kwamen opnieuw in contact met landbouwers die de vraag naar lokaal geproduceerd voedsel zagen toenemen. Via financiering vanuit het Vlaams en Europees plattelandsbeleid ondersteunen we initiatieven die de sociale en economische leefbaarheid van dorpen op het platteland versterken, de lokale economie op een innovatieve en circulaire manier stimuleren en de landschapskwaliteit verhogen.
Wat maakt de VLM sterk?
Doeltreffende middelen
Om complexe, gebiedsgerichte plannen om te zetten in concreet uitvoerbare projecten en om Vlaamse en Europese natuur- en milieudoelstellingen te bereiken heeft de VLM sterke wettelijke middelen. De subsidies voor plattelandsontwikkeling, de Vlaamse grondenbanken, de beheerovereenkomsten, het mestdecreet, landinrichting, natuurinrichting, ruilverkaveling, de instrumentenkoffer en een digitale dienstverlening via de E-loketten zijn onze bekendste voorbeelden.
Overleg en partnerschap
We overleggen met alle betrokkenen en smeden coalities om de open ruimte en platteland samen in te richten en te versterken. Dat doen we door alle betrokken partijen rond de tafel te brengen: landbouwers, natuurverenigingen, provincies, gemeenten, regionale landschappen, Vlaamse en Europese partners, onderzoekers, bedrijven, burgers en lokale gemeenschappen. We doen dat op verschillende niveaus: via het Open Ruimte Platform, via de verschillende beleidstrajecten rond platteland en mestbeleid en in onze concrete gebiedswerking.
Gedreven experts
De VLM, dat zijn ongeveer 600 talentvolle medewerkers met een hart voor de open ruimte en het platteland: project- en teammanagers, inhoudelijke experten en administratieve medewerkers. Samen zetten zij hun expertise in om de open ruimte en het platteland in Vlaanderen sterker te maken. Sterk dat is veerkrachtig, dynamisch en vol leven. Zodat de open ruimte en het platteland klaar zijn voor de uitdagingen van morgen!
Lees hier ook de missie van de VLM.